HSMR en SMR

voor het IJsselland Ziekenhuis

Om inzicht te geven in de sterftecijfers in de ziekenhuizen wordt gebruik gemaakt van de HSMR en SMR cijfers. Ziekenhuizen hebben de wettelijke verplichting om jaarlijks hun sterftecijfers openbaar te maken; de zogenaamde Hospital standardized Mortality Ratio (HSMR). Op deze pagina geven wij u informatie over de HSMR en SMR in het algemeen en voor het IJsselland Ziekenhuis in het bijzonder.

Wat is de HSMR?

HSMR staat voor Hospital Standardized Mortality Ratio (gestandaardiseerd sterftecijfer).

De HSMR is de verhouding tussen het werkelijke en het ‘verwachte’ aantal sterfgevallen in een ziekenhuis, vermenigvuldigd met 100. Met ‘verwachte sterfte’ wordt bedoeld: de sterfte die op grond van de patiëntenmix van het ziekenhuis kan worden verwacht. Deze patiëntenmix wordt gecorrigeerd voor een aantal factoren die van invloed zijn op de ziekenhuissterfte zoals leeftijd, geslacht, diagnose en opname urgentie. Dit zijn factoren die wel de kans op sterfte verhogen, maar niets te maken hebben met de kwaliteit van zorg.
 

Wat is de SMR?

SMR staat voor Standardised Mortality Ratio (SMR).

De SMR is vergelijkbaar met de HSMR, alleen dan per diagnosegroep. De SMR geeft de verhouding aan van de werkelijke (waargenomen) sterfte in een ziekenhuis en de ‘verwachte’ sterfte voor een bepaalde groep patiënten met dezelfde diagnose (diagnosegroep). De SMR-cijfers zijn echter niet altijd betrouwbaar, omdat deze gebaseerd zijn op kleine en wisselende patiëntenaantallen.

HSMR en SMR zijn vooral belangrijk voor interne verbetering

De HSMR en de SMR zijn belangrijke indicatoren die vooral nuttig zijn voor interne signalering en gebruik in het ziekenhuis zelf. Wanneer een SMR cijfer (positief of negatief) afwijkend is, wordt met behulp van dossieronderzoek gekeken of de registratie in orde is. Het ziekenhuis bekijkt of de kwaliteit van zorg verbeterd kan worden of dat een cijfer juist kan duiden op 'best practices' in de zorg. Zo wordt nuttige informatie verkregen.

Zijn HSMR en de SMR geschikt als keuze-informatie?

Er is een tendens om de interne kwaliteitsinformatie te gebruiken als externe keuze-informatie. Het risico hiervan is dat het informatie oplevert die (a.) moeilijk te begrijpen is én  (b.) onderling lastig te vergelijken is. 
Dit komt door de verschillen in de manier waarop de patiëntkenmerken in Nederlandse ziekenhuizen worden geregistreerd en gecodeerd.
Daarnaast zijn er factoren die van invloed zijn op de berekening van het sterftecijfer, maar die niet (kunnen) worden geregistreerd. Denk bijvoorbeeld aan de algemene conditie of weerstand van de patiënt, of erfelijke factoren die het behandelingsresultaat beïnvloeden. Het kan ook zijn dat ziekenhuizen speciale patiëntgroepen behandelen. Tot slot kan er verschil zijn in het opname- en ontslagbeleid van ziekenhuizen. Dit is onder andere afhankelijk van de afspraken die ziekenhuizen hierover hebben gemaakt met externe voorzieningen voor terminale zorg en met de andere ziekenhuizen in de regio.

HSMR 2023

Net als in vorige jaren heeft het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) de HSMR- en SMR-cijfers voor 2023 berekend. De HSMR van 2022 is 93; het 95%-betrouwbaarheidsinterval is 84-104. Dat betekent dat de HSMR voor het IJsselland Ziekenhuis voor 2023 niet significant afwijkt van het landelijk gemiddelde.

Daarnaast heeft het CBS ook de gemiddelde HSMR- en SMR-cijfers voor de driejaarsperiode 2021-2023 berekend. Het gemiddelde HSMR-cijfer voor de jaren 2021-2023 voor het IJsselland Ziekenhuis is 102; het 95% betrouwbaarheidsinterval is 96-109. Dat betekent dat de HSMR van het IJsselland Ziekenhuis voor de genoemde periode niet significant afwijkt van het landelijk gemiddelde.

De pijl in de onderstaande figuur markeert het IJsselland Ziekenhuis.

SMR 2021-2023

De cijfers per diagnosegroep (SMR) leest u in de tabel SMR's IJsselland Ziekenhuis per diagnosegroep 2021-2023.

Naar boven