Op het eerste gezicht lijkt eczeem misschien niet bedreigend: het is niet besmettelijk en je gaat er niet aan dood. Toch kan de aandoening een enorme invloed hebben op het dagelijks leven. De voortdurende jeuk en pijn, een gescheurde of geïrriteerde huid, en zichtbare plekken die blikken van anderen trekken, maken het tot een constante belasting.

De impact op de kwaliteit van leven

Uit een groot Europees onderzoek onder bijna 1200 volwassenen met ernstig eczeem blijkt dat de aandoening het leven ingrijpend kan beïnvloeden. Hieronder enkele belangrijke inzichten:

• Kwaliteit van leven
  Eczeem heeft bij 55% van de ondervraagden een groot negatief effect op hun kwaliteit van leven. Deze mensen ervaren doorlopend ongemak en beperkingen in hun dagelijkse bezigheden.
• Depressieve gevoelens
  Hoe ernstiger de eczeemklachten, hoe groter de kans op depressieve gevoelens. Maar liefst 50% van de ondervraagden gaf aan hier last van te hebben. Dit kan variëren van milde somberheid tot ernstige depressie.
• Verzuim van werk of school
  Eczeem leidt vaak tot verzuim. Meer dan de helft van de mensen met eczeem mist jaarlijks minstens één dag werk of school. Voor 26% loopt dit op tot een week, en 13% mist zelfs elf dagen of meer. Vooral mensen met ernstige klachten of een niet-optimale behandeling lopen risico op langdurig verzuim. Bron: Itching for Life – Quality of Life and Costs for People with Severe Atopic Eczema in Europe (2018).

Aanleiding voor het eczeemspreekuur De afdeling Dermatologie zag enkele jaren geleden dat er meer aandacht en tijd nodig was voor eczeempatiënten. Patiënten kampen met hardnekkige misverstanden, bijvoorbeeld over hormoonzalven. Daarom werd in 2019 het eczeemspreekuur gestart voor patiënten met atopisch eczeem en handeczeem om structureel betere zorg te bieden.

Dokter Stewart, dermatoloog in het IJsselland Ziekenhuis vertelt: “Er bestaan veel misverstanden over hormoonzalven, met name over bijwerkingen zoals een dunne huid of groeiproblemen. Deze zorgen zijn vaak onterecht en leiden ertoe dat eczeem, vooral bij kinderen niet goed wordt behandeld. Omdat eczeem erfelijk is, worden deze misverstanden over de behandeling vaak doorgegeven van ouder op kind, waardoor volgende generaties ook niet optimaal behandeld worden. Tijdens het eczeemspreekuur besteden we aandacht aan:

• Het juist gebruiken van zalven;
• Het uitleggen van de oorzaken van eczeem;
• Begeleiding in het bereiken van zelfmanagement over de aandoening

De ervaring leert dat meer dan 90% van de patiënten kan met lokale zalven hun eczeem onder controle kunnen krijgen. Dit vereist wel aanpassingen in hun leefstijl en discipline bij de behandeling, maar met onze begeleiding – onder andere via de BeterDichtbij-app – is dit haalbaar. Enkele weken na het polikliniek bezoek sturen we via de BeterDichtbij-app een bericht om de patiënten weer even op weg te helpen. Tevens kunnen patiënten eenvoudig foto’s sturen voor tussentijdse controles, zonder dat ze naar het ziekenhuis hoeven te komen.”

Eczeem bij kinderen: een belangrijke focus

Dokter Stewart, dermatoloog in het IJsselland Ziekenhuis vertelt over de behandeling van verschillende generaties. “Atopisch eczeem is erfelijk en kan op jonge leeftijd beginnen. De juiste behandeling bij kinderen is belangrijk om latere problemen te voorkomen. Wij starten nooit met de zwaarste zalf bij kinderen, maar kiezen zorgvuldig de meest geschikte behandeling.

We behandelen ook baby’s met eczeem, waarbij we veel aandacht besteden aan de ouders. Zij zijn de sleutel tot een succesvolle behandeling. Door hen goed te begeleiden en verkeerde ideeën over eczeem en de behandeling weg te nemen, kunnen we ook toekomstige generaties beter beschermen tegen misverstanden over de behandeling. Tijdens ons spreekuur zien we regelmatig patiënten uit verschillende levensfases en generaties. In elke fase bieden we hen de ondersteuning die ze nodig hebben.”

Hoe ervaart de patiënt het eczeemspreekuur?

Anton heeft sinds zijn geboorte last van eczeem, een chronische huidaandoening op zichtbare plekken zoals zijn gezicht en handen. Als kind onderging hij diverse behandelingen, waaronder dermatologische zorg en alternatieve therapieën, maar niets hielp blijvend. Zijn ouders deden alles om hem te ondersteunen, bijvoorbeeld met pleisters om krabben te voorkomen en veranderingen in zijn dieet.

De klachten kwamen in pieken en dalen, met verergering in de winter. Hoewel het zichtbaar was, is hij nooit gepest. Wel moest hij zichzelf dagelijks verzorgen met zalven. Op zijn 24e stapte hij over op medicatie in pilvorm, wat zijn leven verbeterde. Toch blijft eczeem aanwezig, met controle-afspraken en afbouwpogingen van de pillen die moeilijk blijken.

Kou en stress kunnen de klachten nog verergeren, maar Anton blijft nuchter. Hij benadrukt het belang van discipline bij het gebruik van zalven en vertrouwen in jezelf. Zijn advies: blijf volhouden, er zijn altijd mogelijkheden voor verlichting.

*Anton is niet de echte naam van de patiënt

Eczeem is meer dan een huidprobleem. Het is een aandoening met een grote impact, maar met de juiste zorg en begeleiding is het mogelijk om klachten te beheersen en de kwaliteit van leven te verbeteren.